Azərbaycandakı investisiya şirkətlərinə yeni tələb - uyğunluq tədbirləri

Azərbaycan Mərkəzi Bankının (AMB) İdarə Heyətinin bu günlərdə dəyişiklik etdiyi “İnvestisiya şirkətləri tərəfindən investisiya xidmətlərinin (əməliyyatlarının) həyata keçirilməsi Qaydası”na əsasən, bundan sonra ölkədəki investisiya şirkətləri müştəriyə xidmət göstərməmişdən əvvəl uyğunluq tədbirləri həyata keçirəcək.

Bəs bu tədbirlər nəyi əhatə edir? "Report" mövzunu yerli investisiya şirkətlərindən birinin direktor müavini Pərvanə Qasımova ilə müzakirə edib.

Onun sözlərinə görə, uyğunluq tədbirləri ilk növbədə "Cinayət yolu ilə əldə edilmiş əmlakın leqallaşdırılmasına və terrorçuluğun maliyyələşdirilməsinə qarşı mübarizə haqqında Qanun"a əsaslanır: "Bu cür mübarizədə investisiya şirkətləri və digər maliyyə qurumları öhdəlik daşıyır. Onlar qanunvericilik çərçivəsində fiziki və hüquqi şəxslərin pulunun hərəkətinə nəzarəti həyata keçirməlidirlər. Lazımi qaydada bu fəaliyyətin icra edilməməsi maliyyə qurumlarının məsuliyyətə cəlb edilməsinə gətirib çıxarda bilər. Müştəri uyğunluğu tədbirləri əsasən iki əsas suala cavab verməlidir: Birincisi, maliyyə institutunun müştərisi kimdir? Bu suala cavab vermək üçün müştəri identifikasiya olunmalı, əldə olunmuş məlumatlar isə verifikasiya olunmalıdır. İkincisi, pulun mənbəyi haradır?"

Ekspert hesab edir ki, bütün sahələrdə pulun mənbəyi sorğulansa qeyri-rəsmi gəlirləri nəyəsə yönəltmək mümkün olmayacaq, hər kəs uzunmüddətli perspektivdə gəlirini rəsmi qaydada əldə etməyə çalışacaq: "Əks halda müştərilər uyğunluq tədbirlərindən çəkinib pullarını zinyət əşyalarına, bahalı saatlara və digər aktivlərə investisiya edəcəklər. Bu məsələnin həssaslığı nəzərə alınmalı, nəzarət orqanı və maliyyə institutları öz funksiyalarını yüksək səviyyədə yerinə yetirməlidir. Mövzuya daha geniş baxdıqda söhbət "kölgə iqtisadiyyatı"nın ləğv edilməsindən gedir. Rəsmi səviyyədə də qəbul edilib ki, uçotdan yayınma var, amma azalmaqdadır".

Bununla belə, onun fikrincə, qeyri-rəsmi gəlirləri tamamilə cinayət yolu ilə əldə olunmuş pul kimi baxmaq lazım deyil: "Misal üçün, repetitor fəaliyyəti ilə məşğul olan müəllim topladığı vəsaitin mənbəyini göstərə bilmir. Lakin bu o demək deyil ki o pulu cinayət yolu ilə əldə edib. Sadəcə pulun mənbəyinin göstərilə bilməməsi həmin vəsaitin bu pulun iqtisadiyyata cəlb olunmasına mane olur. Digər misal, uzun illər Azərbaycanda işçilərə qeyri-rəsmi əmək haqqları veriblər. Bu gün dövlətin siyasəti nəticəsində artıq bu mənfi hallar aradan qaldırılır. Lakin həmin pulları kapital bazarına gətirmək mümkün deyil. İnsanlar pulun mənbəyi ilə bağlı suallar eşidəndə investisiya xidmətlərindən istifadə edə bilmirlər”.