Afaq Məsud: Türk dili ailəsinə mənsub 40 minə yaxın işlək söz lüğətə daxil edilib

Türk dili ailəsinə mənsub 40 minə yaxın işlək söz dilimizə daxil edilib.

Bunu “Report”un Ankara bürosuna açıqlamasında Azərbaycan Dövlət Tərcümə Mərkəzinin İdarə Heyətinin sədri, Xalq yazıçısı Afaq Məsud deyib.

Onun sözlərinə görə, Ankarada Hacettəpə Universitetində keçirilən təqdimatda Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti ilə bağlı vəsait yerli dilçi alimlər tərəfindən Türk dünyasının ortaq ünsiyyət vasitəsi kimi təqdir edilib. A.Məsud bildirib ki, bu dəyərləndirməni kitabın hazırlanması üçün sərf etdiyi 10 illik əməyinin mükafatı sayır: “Bu dəyərləndirməni həm də mənə “dilimizin orfoqrafiya lüğəti hansı zərurətdən yarandı?” sualını ünvanlayanlara cavab hesab edirəm”.

Mərkəzin İdarə Heyətinin sədri söyləyib ki, lüğətdən Azərbaycan dilinə xələl gətirən 60 min əcnəbi sözün çıxarılması və türk dili ailəsinə mənsub 40 minə yaxın işlək sözlərin dilimizə daxil edilməsi Türkiyənin elm ictimaiyyəti tərəfindən “dilçilik sahəsində böyük hadisə” adlandırılıb. Xalq yazıçısı da bundan böyük məmnunluq duyduğunu ifadə edib.

O bildirib ki, bütün bu fəaliyyətlər dil və lüğətçilik sahəsinin tədqiqi üçün nəzərdə tutulub: “Lüğətdən xaric edilən sözlər Tərcümə Mərkəzinin hazırladığı “Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti”ndən çıxarılan sözlərin Təsnifatı” kitabında da əsaslandırılıb. “Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti” 2013-cü və 2021-ci il nəşrlərindən orfoqrafik, qrammatik qüsurların, milli mentallığımıza kölgə salan əcaib mənalı söz quramaları və səs təqlidlərinin, qeyri-işlək ərəb, fars, monqol, hind, Çin, rus, ingilis, fransız və s. 60 min xarici söz və ifadənin nə səbəbə çıxarılması həmin təsnifat kitabında 6 bölmə üzrə əsaslandırılıb. Müvafiq qurumlara və mütəxəssislərə də göndərilib”.

Mərkəz rəhbəri vurğulayıb ki, “Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti” hazırda türk dünyası mütəxəssislərinin başlatdığı ortaq orfoqrafiya lüğəti üçün bir stimuldur: “Mən bir Azərbaycan vətəndaşı və yazıçı olaraq dövlət və qeyri-dövlət orqanlarında, ictimaiyyətdə, bir sözlə, bütün sahələrdə zəngin dilimizin qüsursuz işlədilməsini istədiyim üçün bu kitabı tərtib etdim. Və nə yaxşı ki, qəlbimin səsini dinlədim. 1926-cı ildə keçirilən Türkoloji qurultayda türk dünyası üçün birgə orfoqrafiya lüğətinin hazırlanması məsələsinin olduğu bildirilir".

A.Məsud bu kitabı türk dünyasının ortaq orfoqrafiya lüğəti üçün hazırkı fəaliyyətlərin başlanğıcı hesab edir: “Bizim türk dil ailəsinin mənsubları kimi eyni millət olduğumuzu sübut edən vasitə dildir. Fikrimcə, türk dünyasında ən yüksək mənəvi dəyərimiz və birliyimiz olan dilimizi nə qədər ümumiləşdirərək ünsiyyətimizi möhkəmləndirə bilsək, o qədər güclü olarıq. Ona görə də dilimizin təmizliyi, zənginliyi türk dünyasındakı birgə gücümüzün ən vacib atributudur”.

Qeyd edək ki, Türkiyənin paytaxtı Ankarada Hacettəpə Universitetində Azərbaycan Dövlət Tərcümə Mərkəzinin hazırladığı "Türkiyədə Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti"nin təqdimat mərasimi keçirilib.