ADB: Əməkdaşlıq CAREC regionunda ticari əlaqələrdə karbon izini azaltmağa kömək edəcək

Mərkəzi Asiya və qonşu ölkələrdə daha sıx transsərhəd əməkdaşlıq və ticarət siyasətində islahatlar dünyanın ən çox enerji tələb edən regionlarından birində artan istehsal emissiyaları mənbəyi olan ticarət və dəyər zəncirlərinin karbon izini azalda bilər.

"Report"un Tbilisiyə ezam olunmuş əməkdaşının verdiyi xəbərə görə, bunu Gürcüstanın paytaxtında keçirilən Asiya İnkişaf Bankının (ADB) 57-ci illik toplantısında bankın rəsmi nümayəndələri bildiriblər.

“ADB tərəfindən dəstəklənən Mərkəzi Asiya Regional İqtisadi Əməkdaşlıq (CAREC) Proqramı vasitəsilə siyasət və standartların uyğunlaşdırılması ticarət həcmini artırmağa və təchizat zəncirlərini daha az karbon tutumlu və daha davamlı etməyə kömək edə bilər”, - ADB-nin Mərkəzi və Qərbi Asiya Regional Departamentinin Baş direktoru Yevgeni Jukov vurğulayıb.

Bəyanatda deyilir ki, ticarət iqtisadi artımı və inkişafı yüksək dərəcədə stimullaşdırmaqla yanaşı, karbon emissiyalarını da artırır: "Ümumdünya Ticarət Təşkilatının məlumatına görə, qlobal karbon emissiyalarının təxminən 20-30 %-i ticarət və təchizat zəncirləri ilə bağlıdır".

Bildirilir ki, əksər CAREC ölkələri elektrik enerjisi, kimya və dağ-mədən sənayesi kimi emissiyaların intensiv olduğu sektorlarda ixtisaslaşıb: "Bu, CAREC regionunun dünyada əlavə dəyər yaradan emal sənayesində tullandıların ən yüksək paylarından birinə sahib olması ilə nəticələnir".

Qeyd olunub ki, külək turbinlərindən elektrikli nəqliyyat vasitələrinə və akkumulyatorlara qədər enerji keçidində kritik rol oynayan böyük miqdarda əhəmiyyətli mineral ehtiyatlara sahib olan CAREC ölkələri qalıq yanacaqlardan keçid potensialına və enerji keçidindən yaranan bazar imkanlarından istifadə etmək imkanına malikdirlər.

CAREC-in ekoloji standartların və karbon qiymətlərinin yüksəldilməsi siyasətləri qarşısında öz bizneslərinə və istehsalçılarına rəqabətqabiliyyətli qalmasına kömək etmək üçün “yaşıl standart”ların hazırlanmasında regional yanaşmaya ehtiyacı var.

Razılaşdırılmış regional dekarbonizasiya siyasətləri və karbon qiymətləri regional resurslardan daha səmərəli istifadəyə, iqtisadi inteqrasiyanın artmasına, karbon sızmasının azalmasına və texnologiya ötürülməsinin artmasına səbəb ola bilər.

"İnkişafla bağlı tərəfdaşlarının dəstəyi ilə CAREC həmçinin üzv ölkələrin təmiz enerjiyə keçidini sürətləndirməyə və iqlim dəyişikliyinin təsirlərinə qarşı dayanıqlığını gücləndirməyə kömək edəcək iqlim maliyyəsini artırmaq üzərində işləyir”, - ADB-nin Mərkəzi və Qərbi Asiya üzrə Regional Əməkdaşlıq Şöbəsinin rəhbəri Ləzizə Sabirova bildirib.